Zazdrość w formie chorobliwej manifestuje się jako niekończące się, bezpodstawne podejrzenia o niewierność partnera bądź partnerki. Często ten typ destrukcyjnych zachowań jest też obecny w relacji do byłych partnerek czy partnerów, a nawet osób postronnych. Skąd biorą się takie impulsy i jakie objawy mogą świadczyć o chorobliwej zazdrości? Czy istnieje skuteczne leczenie dla tego zaburzenia emocjonalnego?
Aby zrozumieć co to jest chorobliwa zazdrość, warto zapoznać się z definicją zazdrości. Jest to uniwersalne uczucie, które dotyczy nas wszystkich. W wielu kulturach występuje podział na dwie formy zazdrości: posesyjną, która bierze się ze strachu lub oporu przed utratą czegoś (np. uwagi partnera, przekonania o miłości rodziców czy przyjaźni) oraz na zawiść, będącą niechęcią do kogoś, kto posiada coś, czego my pragniemy (np. majątek, sławę, nagrodę w konkursie). Chorobliwa zazdrość to ekstremalna forma zazdrości posesyjnej, której podłożem są emocje, romanse lub pragnienia seksualne.
Możemy mówić o patologicznej zazdrości, kiedy uczucie to jest niezwykle silne, nieustające lub przybiera charakter gwałtownych wybuchów emocji. Osoba, która jest ofiarą toksycznej zazdrości, staje się zaborcza lub wykazuje skrajną podejrzliwość, która w najbardziej ekstremalnych przypadkach może przerodzić się w urojenia o niewierności partnera (zazdrość partnerska).
Częścią diagnozy chorobliwej zazdrości jest identyfikacja niedopuszczalnych lub toksycznych zachowań, które są motywowane tą negatywną emocją. Mogą to być reakcje emocjonalne takie jak: agresja skierowana na partnera, „dni milczenia”, ciągłe kłótnie. W momencie, gdy dochodzi do patologicznego podejrzenia, naruszona zostaje prywatność drugiej osoby – na przykład przez kontrolowanie wiadomości wysyłanych za pośrednictwem mediów społecznościowych czy sprawdzanie historii połączeń telefonicznych. Zaborczość natomiast prowadzi do prób dominacji nad życiem partnera poprzez narzucanie reguł dotyczących wychodzenia z domu, ubioru czy zachowania.
Jedną z odmian chorobliwej zazdrości jest tzw. zespół Otella, który charakteryzuje się urojeniami zazdrości wywołanymi przez alkohol. Dotyka on najczęściej osób nadużywających alkoholu i mających skłonności do agresji pod jego wpływem.