Chaber bławatek (Centaurea cyanus L.), znany również jako modrak, wołoszek czy chaber zbożowy, to roślina jednoroczna z rodziny astrowatych. Choć często bywa mylnie uznawana za prosty chwast polny, faktycznie posiada wiele wartości leczniczych i ozdobnych. Chaber bławatek jest wykorzystywany w fitoterapii, kosmetyce, a także jako roślina ozdobna. Co więcej, jego kwiaty są jadalne.
Bławatek to ziołowa roślina miododajna z rodziny astrowatych. Można ją spotkać na terenach Europy i zachodniej Syberii. Jest cenionym surowcem zarówno w fitoterapii, jak i w kosmetyce, a także jako roślina ozdobna i jadalna. Kwiat chabra bławatka jest głównym surowcem leczniczym tej rośliny. Faza kwitnienia rozpoczyna się w czerwcu i trwa do października. Bławatek zawiera wiele bioaktywnych składników, które mają pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Zawarte w nim antocyjany mają silne właściwości przeciwutleniające, są rozpuszczalne w wodzie i nadają kwiatom bławatka barwy od błękitnej, przez czerwoną, po fioletową. Chaber bławatek zawiera również inne składniki aktywne, takie jak: laktony seskwiterpenowe, polisacharydy, witaminę C, sole mineralne (głównie magnez, potas i mangan), gorycze, śluz i garbniki.
Chaber bławatek ma wiele właściwości leczniczych. Działa jako diuretyk i przeciwzapalnie, pobudza wydzielanie żółci, a także posiada właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Antocyjany zawarte w chabrze bławatku korzystnie wpływają na mikrokrążenie w naczyniówce i tęczówce oka, a także stymulują regenerację rodopsyny – białka niezbędnego do prawidłowego widzenia. Dodatkowo stabilizują strukturę naczyń krwionośnych, hamując aktywność kolagenazy i elastazy. Nie bez znaczenia jest też ich działanie przeciwdziałające obrzękom poprzez uszczelnianie i wzmacnianie naczyń krwionośnych.
Z kolei zastosowanie chabra bławatka jest bardzo szerokie. Jego właściwości wynikają z obecności licznych bioaktywnych związków zawartych w kwiatach tej rośliny. Bławatek jest wykorzystywany zarówno w fitoterapii, jak i kosmetyce, a także w gastronomii jako roślina miododajna i źródło barwników. Jako roślina lecznicza, bławatek może być stosowany zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Jego kwiaty są pomocne przy schorzeniach nerek, takich jak kłębuszkowe zapalenie nerek czy kamica nerkowa, a także przy stanach zapalnych pęcherza moczowego. Zewnętrznie natomiast, bławatek jest stosowany do leczenia zapaleń spojówek, podrażnień oka, trudno gojących się ran i owrzodzeń. Napary z chabra bławatka są używane do płukania jamy ustnej i gardła podczas infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Dodatkowo, chaber bławatek jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych dla cery problematycznej, a także może być wykorzystywany jako dodatek do kuracji przeciw łupieżowi. Ciekawostką jest fakt, że jest to również roślina jadalna.